Budownictwo blog : Budownictwo

wtorek, 23 grudnia 2014

Co to jest świadectwo energetyczne?

Autor: Dorota Sadowska

Jeżeli budujesz dom koniecznie przeczytaj!Od 1 stycznia 2009 r. powstał obowiązek ustalenia charakterystyki energetycznej w formie świadectwa dla budynku lub lokalu oddawanego do użytkowania lub podlegającego zbyciu czy też wynajmowi.

Prawa i obowiązki podmiotów na rynku nieruchomości -Świadectwa charakterystyki energetycznej budynków i lokali. Kiedy? Dlaczego? Co zyskujemy? Kto wystawia?

Czym jest świadectwo?

Świadectwo charakterystyki energetycznej jest dokumentem, który wskazuje wielkość potrzebnej energii, która jest niezbędna do zaspokojenia potrzeb związanych z użytkowaniem budynku lub lokalu, to znaczy energii na potrzeby zasilania ogrzewania, przygotowania ciepłej wody oraz instalacji wentylacji i klimatyzacji. Dla budynków użyteczności publicznej dodatkowo analizowana jest instalacja oświetlenia.
W świadectwie ocenia się i wskazuje wielkość zapotrzebowania na energię wynikającą z przeznaczenia i standardu budynku oraz jego systemów instalacyjnych, tj. na podstawie jego stałych, obiektywnych cech, a nie na podstawie pomiaru zużycia energii. Bazą do sporządzenia świadectwa charakterystyki energetycznej jest charakterystyka energetyczna budynku, zawarta w dokumentacji technicznej dla budynku istniejącego. Jeśli brak jest dla niego dokumentacji technicznej - wyznaczana ona jest w wyniku inwentaryzacji techniczno-budowlanej. Charakterystyka energetyczna to zbiór danych i zestaw wskaźników energetycznych budynku dotyczących obliczeniowego zapotrzebowania budynku na energię, na zasilanie i eksploatację instalacji ogrzewania, ciepłej wody użytkowej, wentylacji i klimatyzacji, oraz ewentualnie oświetlenia. Świadectwo ważne jest 10 lat, chyba że w wyniku przebudowy obiektu zmieni się jego charakterystyka energetyczna (np. zmiany systemu ogrzewania, zmiany konstrukcyjne zewnętrznej osłony budynku, itp.)

Kiedy jest konieczne?

Obowiązek sporządzenia świadectwa charakterystyki energetycznej budynku, lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową wynika bezpośrednio z zapisów prawa europejskiego. Zobowiązania państw członkowskich Unii Europejskiej w tym zakresie zostały zapisane w dyrektywie nr 2002/91/WE a w sprawie charakterystyki energetycznej budynków zostały wprowadzone na grunt polskiego prawa wskutek nowelizacji ustawy „Prawo Budowlane". Zasadniczym celem wprowadzenia obowiązku sporządzania i posiadania świadectw jest promowanie budownictwa efektywnego energetycznie oraz zwiększanie świadomości społecznej w zakresie możliwości uzyskania oszczędności energii w budownictwie. Dzięki informacjom zawartym w świadectwie właściciel, najemca lub użytkownik będzie mógł określić orientacyjne roczne zapotrzebowanie na energię, a co za tym idzie koszt utrzymania związany z zapotrzebowaniem na energię.

Od 1 stycznia 2009 r. powstał obowiązek ustalenia charakterystyki energetycznej w formie świadectwa dla budynku lub lokalu oddawanego do użytkowania lub podlegającego zbyciu czy też wynajmowi, zatem:

-Inwestor realizujący obiekt jest obowiązany DOŁĄCZYĆ świadectwo charakterystyki energetycznej budynku do zawiadomienia o zakończeniu budowy lub wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie (zgodnie z art. 5 ust. 3 ustawy - Prawo Budowlane).

- W przypadku, gdy budynek lub lokal mieszkalny podlega zbyciu lub wynajmowi, nabywcy lub najemcy właściciel PRZEKAZUJE świadectwo charakterystyki energetycznej (zgodnie z art. 5 ust. 4 ustawy).

Dla jakich obiektów jest sporządzane świadectwo?

Obowiązek ustalenia charakterystyki energetycznej w formie świadectwa jest dla:

budynku lub lokalu oddawanego do użytkowania - obiekty nowe budynku podlegającego zbyciu lub wynajmowi - obiekty w obrocie na rynku wtórnyma także w przypadku, gdy w wyniku przebudowy lub remontu budynku uległa zmianie jego charakterystyka energetyczna.

Wyłączeniu podlegają jedynie obiekty:

podlegające ochronie na podstawie przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami;używane jako miejsca kultu i do działalności religijnej;przeznaczone do użytkowania w czasie nie dłuższym niż 2 lata;niemieszkalne służące gospodarce rolnej;przemysłowe i gospodarcze o zapotrzebowaniu na energię nie większym niż 50 kWh/(m2*rok); mieszkalne przeznaczone do użytkowania nie dłużej niż 4 miesiące w roku;wolnostojące o powierzchni użytkowej poniżej 50 m2 .

Co zyskujemy?

Świadectwo charakterystyki, a w szczególności jego wyniki ostateczne należy traktować jako dodatkowy atrybut, dodatkowe źródło informacji, które pozwoli nam w pewien sposób przybliżyć jak pod względem energochłonności prezentuje się dany obiekt. Taka informacja pozwoli zapewne na budowanie świadomości wśród społeczeństwa w aspekcie globalnego zużycia energii nieodnawialnej - tematu w dzisiejszych czasach bardzo istotnego. Po drugie atrybut ten może stać się jednym z ważniejszych czynników przy prezentacji budynku, lokalu potencjalnemu klientowi. Niższa wartość współczynników obrazujących zużycie energii świadczy o ekonomiczniejszej eksploatacji obiektu. Taka cecha może determinować potencjalnych nabywców.

Reasumując, w obrocie na rynku wtórnym kupujący lub najemca ma prawo otrzymać od właściciela świadectwo charakterystyki energetycznej. Sprzedający lub wynajmujący ma przywilej, aby dzięki świadectwu promować swój obiekt w zakresie energooszczędności, a co za tym idzie ekonomiczności.

Zatem każda ze stron powinna korzystać ze swoich praw stosując jednocześnie przepisy obowiązującego prawa.

Kto sporządza świadectwa?

Świadectwo charakterystyki energetycznej może być sporządzone przez osobę uprawnioną zgodnie z ustawą Prawo Budowlane. Ustawa określa katalog osób, które otrzymują uprawnienia do wykonywania świadectw charakterystyki energetycznej budynków i lokali. Ważna uwaga: na rynku pojawiły się oferty usług w zakresie wystawiania świadectw bardzo tanich, często nawet bez oglądnięcia nieruchomości. Należy pamiętać że świadectwo jest w pewnym stopniu ekspertyzą zatem wymaga starannego przeanalizowania zarówno dokumentacji jak również wizji lokalnej na nieruchomości.

Z praktycznego punktu widzenia pragnę zauważyć że aby świadectwo było wykonane rzetelnie i poprawnie osoba je wykonująca powinna co najmniej obejrzeć obiekt, dla którego będzie ono wystawione. Sama analiza projektu nie daje pewności że obiekt w rzeczywistości posiada wskazane w nim parametry. Jako osoba uprawniona zawsze w procesie sporządzanie świadectwa dokonuję oględzin nieruchomości aby potwierdzić jej parametry istotne ze względu na charakterystykę energetyczną.

mgr inż. Krzysztof Olchawa

Uprawniony do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej

Rozmowa przeprowadzona przez redaktora serwisu www.domwmalopolsce.pl z Właścicielem firmy Świadectwa energetyczne Krzysztof Olchawa - jednej z pierwszych jednostek, które w Nowym Sączu uzyskały uprawnienia do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej nadane przez Ministra Infrastruktury w wyniku pozytywnie zakończonego postępowania egzaminacyjnego w trybie ustawy Prawo Budowlane (nr uprawnień: MI/ŚE/361/2009).

Dorota Sadowska

właściciel serwisu www.domwmalopolsce.pl

Licencjonowane artykuły dostarcza Artelis.pl.

Zakup klimatyzatora do domu lub biura

Autor: Irena Zobniów

Fale letnich upałów sprawiają, że wielu z nas odczuwa ogromny dyskomfort z powodu wysokich temperatur, co często prowadzi do problemów zdrowotnych związanych z przegrzaniem organizmu.

Warto wówczas zainwestować w klimatyzację, która odpowiednio schłodzi pomieszczenie, w którym przebywasz, co z pewnością pozytywnie wpłynie na Twoje samopoczucie oraz jakość pracy.

Przenośne wentylatory, które można nabyć w każdym hipermarkecie, często nie spełniają swojej funkcji chłodzenia pomieszczenia, a otwieranie okien w celu wywołania przeciągu, powoduje wpuszczenie gorącego powietrza z zewnątrz. Najkorzystniejszym, a często jedynym skutecznym, rozwiązaniem jest zakup klimatyzatora

Czym jest klimatyzator

Klimatyzator jest urządzeniem służącym do regulacji temperatury powietrza, którego podstawą jest odpowiednia wentylacja Jego działanie polega na pobraniu ciepłego powietrza, a następnie jego schłodzeniu i oddaniu z powrotem do pomieszczenia.

Typy klimatyzatorów

Producenci klimatyzatorów oferują wiele rodzajów urządzeń, które różnią się między sobą wieloma parametrami. Podstawowy podział wyróżnia klimatyzatory:

kompaktowe, inaczej zwane monoblokowymi,co oznacza, iż całe urządzenie znajduje się w jednej obudowie. Mają zastosowanie w przypadku lokali o wielu pomieszczeniach, gdyż można je łatwo i szybko przenosić.

typu split, czyli rozdzielone, składające się z dwóch osobnych urządzeń - zewnętrznego i wewnętrznego. Doskonale nadają się do montażu w pomieszczeniach biurowych oraz mieszkaniach. Najnowsze modele posiadają systemy filtracji powietrza.

Klimatyzatory typu split występują również w formie przenośnej, przy czym jednostka zewnętrzna połączona jest z wewnętrzną za pomocą kilkumetrowego przewodu.

W zależności od miejsca montażu, wyróżnia się następujące rodzaje klimatyzatorów:

Klimatyzator ścienny

Montowany jest na ścianie w odległości około 20 - 30 cm od sufitu. Typ ten jest popularny w biurach i mieszkaniach z uwagi na łatwą obsługę za pomocą bezprzewodowego pilota. Zaletą urządzenia ściennego jest jego estetyczny wygląd, który ładnie komponuje się z otoczeniem.

Klimatyzator kanałowy

Jest urządzeniem składającym się z centralnej jednostki, która dystrybuuje powietrze do innych pomieszczeń za pomocą specjalnych kanałów. Klimatyzator ten oblicza średnią temperaturę wszystkich pomieszczeń, dzięki czemu nie ma konieczności ustawiania osobnych parametrów dla każdego miejsca.

Klimatyzator kasetonowy

Urządzenie to instalowane jest w podwieszanej przestrzeni sufitowej i świetnie spełnia swą funkcję w biurach o dużych powierzchniach. Jego zaletą jest równomierne rozprowadzenie powietrza po całym pomieszczeniu.

Klimatyzator podłogowy

Ten rodzaj urządzenia składa się jednostki wewnętrznej, zamontowanej na podłodze w bezpośrednim sąsiedztwie ściany zewnętrznej, za którą znajduje się druga część urządzenia. Klimatyzator podłogowy montuje się zwykle na strychach oraz we wnękach podokiennych, dzięki czemu jest mało widoczny.

Zanim zlecimy montaż klimatyzatora

Z pewnością wielu z nas, decydując się na montaż klimatyzacji w domu, mieszkaniu, czy biurze, nie zdaje sobie sprawy, iż dobór odpowiedniego urządzenia nie jest sprawą prostą. Aby dokonać trafnego zakupu klimatyzatora, warto skorzystać z fachowej pomocy.

Większość firm, zajmujących się sprzedażą urządzeń chłodniczych, wykonuje również montaz i serwis klimatyzacji. Dzięki wiedzy i doświadczeniu specjalistów, nie musimy zgłębiać obszernej wiedzy na temat rodzajów klimatyzacji, czy parametrów technicznych. Fachowcy sami dopasują urządzenie do naszych potrzeb.

Zamiast odwiedzać liczne sklepy zajmujące się sprzedażą systemów klimatyzacji, można rozważyć zakup klimatyzatora przez Internet. Sukces transakcji zależeć będzie od tego, jakie informacje przekażemy w zapytaniu ofertowym, skierowanym do firmy.

Kryteria doboru urządzenia

Dobór odpowiedniego urządzenia klimatyzującego opiera się na określeniu mocy grzewczej. Zadanie to nie należy do prostych, dlatego warto powierzyć to zadanie specjaliście.

Składając zapytanie ofertowe na zakup i montaż klimatyzatora, należy uwzględnić w treści następujące elementy:

1. Powierzchnia i ilość pomieszczeń.

Wymiary pomieszczenia mają istotny wpływ na prawidłowe określenie mocy grzewczej, a tym samym na efektywność działania klimatyzatora. W tym celu postaraj się jak najdokładniej obliczyć kubaturę pomieszczenia, w którym chcesz zamontować urządzenie.

Ważne jest również, aby w zapytaniu ofertowym podać ilość pomieszczeń, która ma być klimatyzowana, dzięki czemu możliwe będzie dobranie odpowiedniego typu klimatyzatora.

2. Liczba osób przebywających w pomieszczeniu.

Kolejnym, ważnym elementem zapytania ofertowego jest oszacowanie liczby osób, które na stałe przebywają w pomieszczeniu. Pomoże to firmom określić stopień zanieczyszczenia powietrza oraz poziomu emisji ciepła, co bezpośrednio wpływa na dobór mocy grzewczej oraz odpowiednich filtrów.

3. Dodatkowe źródła ciepła.

Aby prawidłowo dopasować moc grzewczą urządzenia, niezbędne jest podanie ilości urządzeń zasilanych energią elektryczną. Tego typu sprzęty to dodatkowe źródło emisji ciepła i mogą mieć istotny wpływ na dobór właściwych parametrów klimatyzatora.

4. Funkcja pomieszczenia.

Warto również określić, jakie jest przeznaczenie pomieszczenia, w którym chcemy zamontować klimatyzację, gdyż ma to wpływ na dobór odpowiedniego typu urządzenia.

Dlatego ważne jest, aby w zapytaniu ofertowym zawrzeć informację, jaką funkcje pełni pomieszczenie, w którym będzie montowany system (np. biuro, sklep, pokój dzienny, sypialnia).

5. Położenie budynku.

Parametr ten ma istotne znaczenie w trakcie doboru odpowiedniej mocy klimatyzatora. Ciepło przedostaje się do wewnątrz przez ściany, dach oraz okna znajdujące się w pomieszczeniach. Ważne jest, aby wskazać, jakie jest położenie budynku względem stron świata, dzięki czemu możliwe będzie określenie ilości światła przedostającego się przez przeszklenia.

W celu dokładnego obliczenia ilości ciepła przedostającego się z zewnątrz, należy również wskazać położenie lokalu w samym budynku, a w szczególności lokalizacje względem dachu i ścian o orientacji południowej, przez które przedostaje się najwięcej ciepła.

6. Dodatkowe funkcje klimatyzatora.

Określenie powyższych parametrów jest kluczowe w momencie doboru mocy grzewczej klimatyzatora. Jednak podejmując decyzję o zakupie urządzenia, powinniśmy kierować się własnymi potrzebami i oczekiwaniami. Dlatego ważne jest, abyśmy poinformowali w zapytaniu, jakie dodatkowe parametry urządzenia są dla Ciebie istotne:

Funkcja grzania i chłodzenia

Zastanów się, czy klimatyzator będzie używany jedynie do chłodzenia pomieszczeń, czy zależy Ci również na funkcji dogrzewania powietrza w chłodniejsze dni. Pamiętaj jednak, iż tryb grzania nie może być traktowany jako główne źródło ciepła, a jedynie jako doraźny sposób podniesienia temperatury otoczenia.

Filtry powietrza

Obecne na rynku klimatyzatory wyposażone są w różnego rodzaju filtry o rozmaitych funkcjach. W zależności od zastosowanej technologii, mogą one:

- eliminować nieprzyjemną woń, w tym zapach tytoniu,

- usuwać bakterie, wirusy, zarodki pleśni,

- oczyszczać powietrze z obecnych w nim cząstek alergenów,

- osuszać i jonizować powietrze, wydzielając przy tym niewielkie ilości ozonu, który wpływa na dobre samopoczucie.

Opisz w zapytaniu ofertowym, czy zależy Ci na którymś z powyższych systemów filtracji w Twoim klimatyzatorze.

Komfort użytkowania

Określając Twoje oczekiwania względem klimatyzatora, napisz, czy istotna jest dla Ciebie cicha praca urządzenia, bądź wysoka automatyzacja obsługi. Pamiętaj jednak, iż zakup klimatyzatora o cichym trybie pracy wiąże się z większymi kosztami.

Decydując się na złożenie zapytania ofertowego na zakup klimatyzatora, warto stosować się do powyższych zaleceń. Dzięki temu firmy, którym zlecisz montaż urządzenia, będą w stanie precyzyjnie dobrać sprzęt do Twoich potrzeb, a Ty będziesz cieszyć się przyjemnym chłodem w najbardziej upalne dni.

Irena Zobniów

Licencjonowane artykuły dostarcza Artelis.pl.

Technologia ICF czyli niedrogi i energooszczędny dom.

Autor: Paweł Makuszko

Czym jest technika budowy domu ICF? Jest to istniejący od około dwudziestu lat produkt umożliwiający szybką budowę solidnego, a przede wszystkim energooszczędnego...

Czym jest technika budowy domu ICF? Jest to istniejący od około dwudziestu lat produkt umożliwiający szybką budowę solidnego, a przede wszystkim energooszczędnego domu.

Do budowania techniką ICF wykorzystuje się najwyższej jakości komponenty, dzięki którym dostajemy dom, który spełni wszystkie nasze oczekiwania. Jestem przekonany, że po zapoznaniu korzyściami płynących z tej techniki niejedna osoba zdecyduje się na budowę domu przy użyciu techniki ICF .

Należałoby zwrócić uwagę na fakt, iż aktualnie elementy technologii ICF wykonane są z neoporu. Jest to zaawansowana nanotechnologia dająca nam ogromne oszczędności, wytrzymałość i przede wszystkim jest ona tania. To za pomocą tej technologii budowa domu staje się szybsza niż dotychczas.
Daje ci do myślenia zapewne czy warto pokusić się o wybudowanie domu w technice ICF. Zatem przedstawię ci wszystkie mocne strony, a ty zdecydujesz czy jest to godne uwagi. Rozpoczniemy od energooszczędności. Jest ona na lata, raz, a prawidłowo ocieplony dom przynosi korzyści przez lata. Ocieplając dom techniką ICF zyskujemy obniżenie wydatków na energię grzewczą nawet do pięćdziesięciu procent.

Idąc dalej zastanówmy się nad trwałością. Dom zbudowany w tej technice cechuje się dużą odpornością na warunki atmosferyczne, jak również solidnością wykonania wskutek betonowym, albo żelbetonowym ścianom.

Dzięki możliwości wykonania ław, jest on nadzwyczaj szybki w budowie. Czy budowa budynku technologią ICF jest tańsza od tradycyjnej? Okazuje się że tak.

Mieszkania budowane w tej technice są tańsze w budowie głównie za sprawą:
* Zmniejszenia ceny transportu, rozładunku i składowania materiałów.
* Zmniejszenia ceny budowy za pośrednictwem techniki pozwalającej na ogromne oszczędności w kosztach prac budowlanych.
* Zmniejszenia ilości resztek wywożonych z placu budowy dzięki możliwości precyzyjnego wyliczenia potrzebnej do budowy ilości kształtek.
* Zmniejszenia zużycia drewna i ilości odpadów na placu budowy. Dzięki temu możemy w prosty sposób obliczyć, że cały system jest opłacalny.

Licencjonowane artykuły dostarcza Artelis.pl.

Czy odśnieżanie dachów jest ważne?

Autor: matrus2

Zawieram moje osobiste spostrzeżenia dotyczące korzyści i zagrożeń wynikających z odśnieżania dachu. Wydaje się, że artykuł jest przeznaczony głównie dla małych przedsiębiorstw, jak i zwykłych gospodarstw domowych.

Odśnieżanie dachu W trakcie zimy możemy zauważyć, że bezpośrednio na dachu pod śniegiem tworzy się lód. Dzieje się tak przez różnicę temperatur oraz uciekanie ciepła do góry. Lód ten może powodować uszkodzenia w pokryciu dachowym np. pękanie dachówek oraz zniszczenie rynien (odśnieżanie dachów poznań).

Wyżej wymieniona sytuacja generuje koszty wymiany zepsutych elementów. Z jednej strony zakup samego elementu nie jest wysoki to koszt zlecenia naprawy firmie, w zależności od usługodawcy przestawia się różnie. Kolejnym wyjściem jest wymiana na własny rachunek w tej sytuacji jednak narażamy własne zdrowie i życie. Zagrożenie powoduje rodzaj pokrycia dachowego, jak i kąt dachu. Wyobraźmy sobie chodzenie po skośnym dachu wykonanego z dachówki ceramicznej. Z jednej strony możemy połamać sobie nogi, a z drugiej uszkodzić bardziej dach. Sytuacja jest jeszcze bardziej groźniejsza, kiedy mamy zamiar wykonać odśnieżanie.

Regularne odśnieżanie dachów, a także usuwanie sopli uchroni przed ponoszeniem wysokich kosztów. Kierując się zasadą, że im dłużej zalega śnieg tym więcej lodu powstaje na powierzchni dachu. Największym zagrożeniem nie odśnieżania dachów, a co za tym idzie jego obciążania jest możliwość zawalenia konstrukcji (hala w Katowicach). Prawo bhp jasno określa, że pokrywa powyżej 30cm jest zagrożeniem. Przepis ten dotyczy głównie firm posiadających budynki użyteczności publicznej. Dotyczy on także instytucji, takich jak sądy, szkoły itp.

Największym jednak zagrożeniem jest nie dostrzeganie sedna problemu. Wypada jednak spytać się znajomego fachowca.

Licencjonowane artykuły dostarcza Artelis.pl.

Wózki widlowe. Właściwy wybór.

Autor: Olga Woronkowa

Istnieje do 60 technicznych parametrów wózków widłowych. Wybór przede wszystkim zależy od tego, do czego wózek będzie służył.

Przy wyborze tego rodzaju techniki należy brać pod uwagę następujące elementy:

Wózki widlowe. Właściwy wybór.
Warunki eksploatacji. Należy zastanowić się, czy będzie wózek pracował na zewnątrz czy w pomieszczeniu, w jaką porę roku, w jakich warunkach drogowych. Od tych czynników będzie zależał typ silnika, wmontowanego do pojazdu. Wiadomo, że jest to najważniejsza część machizmu, którego charakteryzuje ciąg ważnych parametrów. Najważniejszymi są stopień szumów, ekonomiczność, ekologiczność, objętość silnika, nominalna moc i nominalny moment obrotowy.
Trasa przewozu. Uwzględniamy długość trasy, czy są ostre podjazdy, skręty, rampy, szerokość przejścia, rozmiar półek, przedmioty w przejściu (lampy, konstrukcje) i inne. Analiza trasy w połączeniu z warunkami wykonywanej pracy podpowie, czy są potrzebne inne opcje, zazwyczaj dodatkowo opłacane.
Wysokość podnoszenia ładunku. Jest to podstawowa charakterystyka podczas wyboru podnośnika.
Powierzchnia podłogi. Jeżeli podłoga jest w erozjach, nierównościach, progach najlepiej jest stosować technikę na oponach pneumatycznych - lepiej znoszą uderzenia, a do tego są dość tanie. Jeżeli wózki widłowe mają pracować w warunkach, kiedy na podłodze mogą zostać wióry metalowe, resztki metalu, druty, gwoździ, bite szkło lepiej jest zaopatrzyć się w opony elastyczne. Takie opony nie są napełnione powietrzem, a w całości wykonane z elastycznego materiału, który jest twardy, chociaż chroni przed wibracją.
Intensywność prac. Wózki można stosować w jedną, dwie albo trzy zmiany. Podczas prac intensywnych należy zwrócić uwagę na takie charakterystyki wózka, jak manewrowość (minimalny promień obrotu, gabaryty przemieszczenia (z ładunkiem i bez), szybkość podnoszenia-opuszczenia ładunku, średnia wydajność za zmianę.
Również trzeba brać pod uwagę bezpieczeństwo, wygodność, cenę i producenta.

Olga Woronkowa

Licencjonowane artykuły dostarcza Artelis.pl.