Geodezja, co to właściwie jest?
Autor: Artur Kosiński
Całkiem niedawno temu był sobie pewien Pan. Chodził w roboczej żółtej kamizelce, a jego praca polegała na tym, że cały czas stał przy jakimś dziwnym sprzęcie na stojaku, ni to aparat, ni kamera. W zasadzie nikt nigdy nie wiedział, co to dokładnie jest i co on tam właściwie widzi. A może to plan zdjęciowy najnowszego filmu Tarantino?
Prawdopodobnie nie, ponieważ ten wyżej wspomniany Pan to nie kto inny, jak geodeta. Geodetę podczas pracy widział chyba każdy - charakterystyczna postać pochylona nad swoim dziwnym sprzętem pomiarowym i wypatrująca nie wiadomo czego, robiąca zapiski w swoim kajecie i rozmawiająca przez krótkofalówkę.
Co to w ogóle jest geodezja, czym dokładnie zajmuje się geodeta, jak działa instrument pomiarowy? Zapraszam do lektury.
Generalnie geodezja to nauka, zajmująca się badaniem wielkości i kształtu kuli ziemskiej, a także ustalaniem położenia punktów na jej powierzchni. Pierwszym zagadnieniem, czyli kulą ziemską zajmuje się tak zwana geodezja wyższa, natomiast ustalanie położenia punktów to geodezja niższa. Geodeta, którego widzimy na ulicy, zajmuje się właśnie geodezją niższą.
No właśnie, jako że możesz nie być fachowcem w tej dziedzinie - ustalanie położenia punktów na powierzchni Ziemi być może nie jest zbyt jasnym stwierdzeniem. Przejdźmy zatem do omówienia, czym zajmuje się geodeta. Zapewne pierwsze skojarzenie, jakie przychodzi Ci do głowy to mapy. Masz racje, jednym z najważniejszych zajęć geodety jest tworzenie map, na podstawie wykonanych wcześniej pomiarów. Pomiary geodezyjne wykonuje się po to, aby uzyskać współrzędne punktów (tak jak współrzędne X Y w układzie współrzędnych, który być może przypominasz sobie z lekcji matematyki – Polska (jak również cały świat) to taki jeden duży układ współrzędnych). Swoje współrzędne ma każde miejsce na Ziemi. Każdy budynek, studzienka kanalizacyjna, droga, most – wszystko to składa się z punktów, które mają swoje współrzędne określone do centymetra lub nawet milimetra. Geodeta zajmuje się właśnie pomiarami takich współrzędnych, a później na ich podstawie wykreśla mapę – czyli obraz powierzchni Ziemi na papierze odpowiednio przeskalowany.
Poza wykonywaniem map geodeta wykonuje takie czynności jak – podziały działek, ustalanie granic nieruchomości (tak zwana geodezja prawna), geodezyjna obsługa inwestycji (tak zwana geodezja inżynieryjna). Każda budowa, czy małego domku, czy wielkiego mostu – wymaga pracy geodety, który najpierw wykonuje mapę pod projekt budowlany, następnie wytycza gotowy projekt w terenie, wykonuje pomiary w trakcie budowy, a na koniec mierzy i wkreśla na mapę obiekty po wybudowaniu. Inne gałęzie geodezji to na przykład fotogrametria, zajmująca się tworzeniem map na podstawie zdjęć lotniczych, czy astronomia geodezyjna.
Do wykonywania pomiarów geodeta wykorzystuje specyficzny sprzęt pomiarowy. Nie jest to – jak wiele osób uważa kamera, czy aparat. Najbardziej typowy sprzęt, z którym pracują geodeci to Tachimetr. Jest to specjalistyczne urządzenie wyposażone w lunetę, którym można mierzyć kąty i odległości. Właśnie na podstawie pomiarów tych wielkości, a następnie skomplikowanych obliczeń matematycznych, wyznacza się współrzędne. Aktualnie coraz bardziej odchodzi się od stosowania tachimetrów na rzecz odbiorników satelitarnych, jednak jest to temat na osobny artykuł.
Naturalnie geodezja jest dziedziną specjalistyczną i bardzo skomplikowaną. Ten artykuł ma na celu jedynie przedstawienie ogólnego zarysu na czym to wszystko polega. Szczegółowe elementy tej nauki można zgłębiać na studiach geodezyjnych na kilku uczelniach w Polsce. Mam nadzieję, że po przeczytaniu tego artykułu wiesz już nieco więcej na temat geodezji, jeśli jesteś zainteresowany tym tematem, zapraszam do śledzenia kolejnych wpisów.
Geodezja Olsztyn || geo-service.pl
Artur Kosiński
